Wat alsjouw leerlingen digitaal in balans beweging zouden zijn?

Posten, scrollen, chatten, gamen… Het zijn werkwoorden die je niet meer kan wegdenken wanneer het gaat over de bezigheden van jongeren in hun vrije tijd en de pauzes op school. Maar ook in de klas vinden we computers, tablets, digitale lesborden en tv’s terug.

Ze leveren jongeren fijne, creatieve, boeiende en leerrijke momenten op… maar (meestal) wel zittend. Het is niet nodig jongeren deze bezigheden te verbieden of de toestellen uit de klaslokalen te verbannen, maar zoek wel samen naar een goede balans tussen de tijd met en zonder een scherm — én maak van schermtijd niet automatisch zittijd.

Schermtijd

Ga een open gesprek aan met je leerlingen rond schermtijd. Probeer inzicht te krijgen in hun gedachten over schermtijd, hoe deze thuis wordt gereguleerd en wat zij denken over de regels thuis en op school. Maak hen bewust van het aantal uren dat ze achter een scherm doorbrengen, laat hen ontdekken hoe dit op een gezonde en verantwoorde manier kan en denk samen na over andere vrijetijdsinvullingen.

Met het lespakket ​‘Laat jouw beeldscherm sporen na?’ voor de 1ste graad secundair onderwijs van de AP Hogeschool Antwerpen, ontdekken leerlingen hoe ze goed kunnen omgaan met beeldschermen op school en thuis.

PLAY is een educatief pakket over verantwoord gamen en vrijetijdsbesteding voor jongeren tussen 12 en 14 jaar. Dankzij verschillende activerende werkvormen vertrekt PLAY vanuit een positieve insteek — en geeft het jongeren inzicht in hun gamegedrag. Zo helpt het hen om op een verantwoorde manier te gamen en hen tegelijkertijd aan het denken te zetten over hun vrijetijdsinvulling en mogelijke activiteiten en hobby’s.

Rechtstaand werken

Zitten tijdens schermtijd is zeker geen must. Ook in de klas niet.

Met enkele eenvoudige aanpassingen kunnen leerlingen ook rechtstaand werken aan een computer. Heb je zit-statafels in je klas, gebruik ze dan maximaal. Heb je geen zit-statafels? Geen nood! Hang planken op verschillende hoogtes aan de muur of ga nog creatiever aan de slag: gebruik boekenkasten, (oud) schoolmeubilair, vensterbanken … als alternatief voor een stabureau en plaats hierop een computer. Bekijk hier meer voorbeelden om je klasinrichting minder statisch te maken.

Gebruik de schermen in de klas om te bewegen. Ga online op zoek naar sites, liedjes, spelletjes en oefeningen die je leerlingen in beweging brengen.

• Laat tal van dansjes op TikTok of andere bewegingstussendoortjes op je scherm verschijnen;
• Installeer pauzesoftware op je eigen computer, dat ook tijdens de les een teken geeft dat het tijd is om even recht te staan;
• Integreer op een random aantal slides een groene bol: wanneer de leerlingen deze bol opmerken is het tijd om recht te staan;
• Ga voor Virtual Reality (VR) in je klas. Zet VR in als leermiddel in je lessen. Gebruik het bijvoorbeeld om bewustzijn te creëren over veiligheid op de werkplek, laat je leerlingen de geschiedenisles virtueel beleven, een dag beleven van een Syrisch meisje in een vluchtelingenkamp, het leven van een blinde of een koe in het slachthuis. Inspiratie vind je alvast op KlasCement en op de website van ​‘Virtual en augmented reality in het onderwijs’. Ook in Klasse werd het onderwerp reeds aangeboord. De investering in VR-brillen is voor vele scholen nog te hoog, maar het is ook mogelijk VR-brillen te huren of te lenen. Ook met (DIY) kartonnen VR brillen van een paar euro kan je op een laagdrempelige manier kennismaken en experimenteren met VR door je smartphone in de houder te steken. Heel wat VR-toepassingen zijn gratis te downloaden.

Betrek de leerlingen bij het maken van afspraken over schermgebruik op school, tijdens uitstappen en in de klas. Vertrek hierbij vanuit de gezondheidsaanbevelingen voor beweging en lang stilzitten.