De plek op school waar leerlingen zich kunnen uitleven, bewegen, hangen, leren, ontdekken, ontplooien, ontmoeten, herbronnen, uitdrukken en afreageren is… de speelplaats. De manier waarop de speelplaats is ingericht, heeft dan ook rechtstreekse gevolgen op het welzijn van de leerlingen. Of, met andere woorden… de grijze betonnen speelplaats heeft afgedaan. Want zou het niet fijn zijn als de speelplaats kwalitatief ingericht is, uit vijftig tinten groen bestaat en voldoende, gevarieerde en uitdagende beweeg- en leerkansen biedt? Een plek die voor iedereen toegankelijk is en waar ieders welbevinden centraal staat?
Maar bij het realiseren van zo’n uitdagende bewegings- en klimaatvriendelijke speelplaats, komt een heel team, een mentaliteitswijziging en een degelijke planning bij kijken. Gelukkig zijn er ook kleine ingrepen die het verschil kunnen maken op jouw school.
Wij zetten je alvast op weg
Informatie en tips
Een massa aan informatie en tips, inspirerende voorbeelden, linken naar organisaties waar je terecht kan over deze en nog tal van andere thema’s die betrekking hebben op de speelplaatsinrichting vind je terug op de website van MOEV.
Ga zeker ook eens door de ‘gids voor de verbetering van speelplaatsen’. Deze gids helpt je via een logisch stappenplan op weg om de speelplaats om te vormen tot een plek vol welzijn, biodiversiteit en openheid.
Meer voorbeelden rond natuur op school en ontharding vind je via de inspiratiegids voor groene speelplaatsen van Vlaams-Brabant en de proeftuinen ontharding.
Nog enkele mooie voorbeelden:
Don Bosco Sint-Pieters-Woluwe werkte een combinatie van groen en beweging in een stedelijke context uit.
Campos Turnhout heeft met een pannavoetbalveld, pingpongtafels, een freerunning-parcours en een installatie voor calisthenics heel wat troeven om de leerlingen tijdens de pauzes in een groene omgeving te laten bewegen.
En scroll ook eens naar beneden op deze pagina om nog meer creatieve manieren te ontdekken waarop secundaire scholen in Vlaanderen en Nederland hun groene speelplaats vorm gaven.
Tips
Soms kan je een aantal ideeën vrij snel en eenvoudig doorvoeren en zo jouw speelplaats aanzienlijk verbeteren zonder dat je grote werken hoeft uit te voeren of veel financiële middelen moet hebben. Start hiermee. Quick wins zullen jou en je collega’s motiveren om nieuwe stappen te ondernemen. Deze tips en praktijkvoorbeelden helpen je om stap voor stap te evolueren naar het grotere doel dat je voor ogen hebt:
- Tracht voor de volledige (her)inrichting van de speelplaats vanuit de schoolvisie of de pedagogische visie te vertrekken. Gebruik de 10 streefpunten van de visietekst ‘een speelplaats met toekomst’ als leidraad om een eigen speelplaatsvisie uit te schrijven en als gids bij de concrete realisatie te gebruiken. Laat je inspireren door de aanbevelingen voor scholen die werden geformuleerd door de Ambrassade en MOEV binnen het project ‘bewegingsvriendelijke en gedeelde speelplaatsen’.
- Betrek je leerlingen: maak samen met hen een speelplaatsanalyse en ga op zoek naar ontbrekende factoren. Vertrek vanuit een plattegrond en bekijk de beweegzones en looplijnen. Denk tijdens het ontwerpplan goed na over alle beschikbare ruimte, budget, tijdsplan, beheer, gebruik en evaluatie.
- Ga voor een integrale aanpak bij de inrichting van je speelplaats:
- De ideale speelplaats biedt zowel veiligheid als uitdaging, mogelijkheden om te bewegen maar ook ruimte om tot rust te komen… Of, met andere woorden: het is een plek met zowel structuur als vrijheid.
- De (her)inrichting van de speelplaats biedt kansen voor bewegingsvriendelijke buitenlessen.
Als leerkracht kan je dus zelf het proces op gang trekken. En met jouw enthousiasme, ideeën en quick wins maak je ook collega’s, ouders, leerlingen en directie warm. Op deze manier creëer je een breed draagvlak als duurzame basis. Voor het creëren van draagvlak en evolueren van losse acties naar een samenhangend beleid kan je terecht op de website van Gezonde School.
Als de inrichting van de speelplaats verandert, moet je ook sleutelen aan het toezicht en de speelplaatsregels of afspraken. Dit is iets wat je op schoolniveau kan bekijken. Hier vind je alvast meer tips. Zorg ook voor een beperkt aantal duidelijke speelplaatsregels en afspraken die mee kunnen evolueren met de tijd.
Extra tip: als leerlingen inspraak krijgen bij het opstellen van die regels en meer uitleg krijgen over de motivatie erachter, zullen ze deze beter respecteren.
Wat als
je je liet (ver)leiden door SWEEP?
Laat je leiden door SWEEP — en ga alleen of met je collega’s de uitdaging aan. Onze SWEEP-BOXEN nemen je mee in ons verhaal en helpen je je doel te bereiken.
De BOX‘Wat als… speelplaatsen uitdagend verdrag vertonen?’ laat je nadenken over de (her)inrichting van je speelplaats en kan een aanzet zijn om stappen te ondernemen. Kleine ingrepen kunnen misschien wel tot meer leiden…! Het gadget zorgt voor een verrassingseffect.
Maar… zelf creatief zijn mag. Nee, moét! Want onze actieboxen bevatten geen kant-en-klare materialen. Ze geven leerkrachten enkel inspiratie om hun gekozen thema zelf verder uit te werken en aan de slag te gaan met de informatie op onze website.
Jammer, te laat.… Deze box is al uitverkocht. Klaar om iets helemaal nieuw te ontdekken? Hou dan zeker deze pagina in de gaten!
Hoe je van SWEEP een echt succes kan maken?
Lees het hier!Wat alsje nog meer SWEEP in je les of school kon krijgen?
Neem dan zeker een kijkje bij een van onze andere thema’s: